Psychodiagnostiek

De psychodiagnostiek is de leer van het stellen van een diagnose op het terrein van psychologie. Deze dient niet verward te worden met een medische diagnose.
Psychodiagnostiek kent een 'zachte' (soft data) en een 'harde' (hard data) kant, afhankelijk van het soort instrumenten dat de diagnosticus gebruikt. 'Zacht' is bijvoorbeeld de geschoolde maar onbevangen waarneming van het gedrag - en de subjectieve beoordeling daarvan - door de diagnosticus. 'Hard' zijn alle waarnemingen gemaakt met gekwalificeerde meetinstrumenten, zoals tests, vragenlijsten en gefilmde observaties van gedrag in gestandaardiseerde situaties.
Onder psychometrie verstaat men de statistische bewerkingen die voor een goede (betrouwbare en valide) psychodiagnostiek nodig zijn, zoals het berekenen van correlaties en het opstellen van de testnormen, waaronder ook de gemiddelden en spreidingen van de testscores.

In eerste instantie is de psychodiagnostiek ontwikkeld om menselijk gedrag te kunnen voorspellen, en bewees daarmee zijn economisch nut. Door het met behulp van tests selecteren van gegadigden voor functies in het Amerikaanse leger en het bedrijfsleven kreeg de psychometrie in de jaren '30 en '40 van de vorige eeuw een sterke impuls. Maar psychodiagnostiek werd ook ontwikkeld voor het in groepen indelen van volwassenen of kinderen waarmee iets gedaan moet worden, zoals welke kinderen in aanmerking komen voor speciale schoolklassen of scholen, of welke volwassenen in aanmerking komen voor welke vorm van psychotherapie. In beide gevallen wil men dat de psychodiagnostiek helpt "de juiste man op de juiste plaats" te krijgen, met oog op een toekomstige ontwikkeling.
Om de persoonlijkheidskenmerken te objectiveren gebruikt de psychodiagnostiek voornamelijk drie instrumenten:

  • (zelf-)beoordelingsvragenlijst
  • psychologische test
  • Een combinatie van tests en gedragsobservatie vindt men in het meer en meer toegepaste assessment.
Unless otherwise stated, the content of this page is licensed under Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 License